Kalp ve Damar Hastalıkları Riskini %80’den Fazla Azaltmak
İçin Yöntemler
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) 2013
yılı verilerine göre kalp ve damar hastalıkları Türkiye’de ve dünyada ölümlerin
başlıca sebebidir*. Birçok kardiyovasküler hastalık sigara içilmesi, sağlıksız
beslenme, şişmanlık, fiziksel aktivitenin azlığı, yüksek kan basıncı, diyabet
ve kan yağlarının yükselmesi nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Dünyada 2008 yılında
17.3 milyon kişi kardiyovasküler hastalıklardan ölürken, bu sayının 2030 yılında
23.3 milyona yükselmesi beklenmektedir. Böyle önemli bir sağlık sorununun önlenebilmesi
ve tedavi edilebilmesi için bilim insanları çalışmalarını sürdürmektedir.
Söz konusu bilim insanlarından Prof.
Wald ve Prof. Law Temmuz 2003’te İngiliz Tıp Mecmuası’nda (British Medical
Journal) bu konu ile ilgili bir makale yayımladılar**. İki bilim insanı kalp ve
damar hastalıkları riskini %80’den fazla azaltacak bir yöntem geliştirdiklerini
dünyaya ilan ettiler. Söz konusu iki bilim insanının cevabını bulmaya
çalıştıkları soru şuydu: “Acaba her gün sadece bir kez alınacak vitamin ve ilaç kombinasyonu ile kalp ve damar hastalıklarının engellenmesi
mümkün olur mu?”. Bu vitamin ve ilaç kombinasyonunun dozu öyle ayarlanmalıydı
ki bu ilaçların insanlarda yan etkisi olmamalıydı. Aynı zamanda bu vitamin ve
ilaç kombinasyonu, dört kardiyovasküler hastalık risk faktörünü de (düşük
yoğunluklu lipoprotein kolesterol - LDL’yi, kan basıncını, kanda serum
homosistein düzeyini ve trombosit fonksiyonlarını) azaltmalıydı. Bu sorunun
cevabını bulabilmek için Wald ve Law bu konu ile ilgili yayınlanmış çalışmaları
taradılar ve taradıkları çalışmaların sonuçlarını karşılaştırdılar. Özellikle,
daha önce yayımlanan makalelerdeki tedavilerin iskemik kalp hastalıklarını,
felç olma oranlarını azaltıp azaltmadıklarını ve insanların ömürlerini uzatıp
uzatmadığını araştırdılar. Sonuç olarak ismini Polypill (Çoklu-Hap) koyduları
bir ilaç ve vitamin birleşiminin kalp ve damar hastalıkları riskini %80’den
fazla azalttığını iddia ettiler.
Polypill
/ Çoklu-Hap:
-Statin
Grubundan Bir Kolesterol İlacı: Atorvastatin: günlük 10 mg veya Simvastatin:
günlük 40 mg
-Kan
Basıncını Düşüren Üç İlaç: Tiazid, Beta-Blokör ve ACE inhibitörü
-Folik
Asit: 0.8 mg
-Aspirin:
75 mg
Wald ve Law ilan ettikleri bu
formülü 55 yaşından sonra kullananların üçte birinin iskemik kalp hastalığı
olmadan ortalama 11 yıllık bir yaşam süresine kavuşacaklarını iddia ettiler.
Söz konusu ilaç ve vitamin kombinasyonunun kalp damar hastalıkları olan bütün
hastalar ve sağlıklı olmasına rağmen 55
yaş üzerinde olan kişiler tarafından
kullanılmasının kalp krizini ve felci büyük ölçüde engelleyeceğini
belirttiler.
Bilim dünyasında bu makalenin
sonuçlarını olumlu bulanların yanısıra bu iddialara itiraz edenler de oldu. Bu
makaleye itiraz edenler, çalışmada kullanılan ilaçların ve vitaminlerin beraber
kullanıldıklarında etkileşip etkileşmediklerine bakılmadığını ve söz konusu ilaç-vitamin
kombinasyonlarının uzun dönem etkilerinin incelenmediğini iddia ettiler***.
Bunun yanı sıra erkeklerde, kadınlarda ve farklı ırklarda bu ilaçların
etkilerinin ayrı ayrı araştırılması gerektiğini belirttiler.
Beş adet ilaç ve bir adet vitamin birleşiminden oluşan ve
günde sadece bir kez alınan bir formülün kalp krizlerini ve felçleri yaklaşık
%80 oranında engelleyebileceğini iddia eden bu makalenin yayımlanmasının ve
yukarıda bahsedilen tartışmaların başlamasının üzerinden 11 sene geçti. Son
olarak Ocak 2014’te Wiley ve Fuster
Global Sağlık Yıllıkları Mecmuası’nda “Kardiyovasküler Hastalıkların
Engellenmesinde Çoklu-Hap Konsepti” başlıklı makaleyi yayınlayarak konuyu
tekrar gündeme taşıdılar***. Yazarlar,
kalp ve damar hastalıklarının dünyada çok yaygın olduğunu, kardiyovasküler
hastalık riskini azaltabilecek bazı ilaç kombinasyonlarının piyasada mevcut
olduğunu, ancak söz konusu ilaç kombinasyonları üzerindeki çalışmaların hala
devam ettiğini belirttiler.
Biz de Türkiye’de çok sık görülen kalp-damar
hastalıklarının önlenmesi hakkındaki son gelişmeleri ve tartışmaları
okurlarımızla paylaşmak istedik.
*Dünya Sağlık Örgütü, WHO, Tem. 2014 . (http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs317/en/)
**Wald NJ, Law MR. Kardiyovasküler Hastalık Riskini %80’den Fazla
Azaltmak İçin Bir Strateji, 2003. (A strategy to reduce cardiovascular
disease by more than 80%. BMJ. 2003 Tem 28;326(7404):1419.)
***Shane Ellison. Kolesterol Düşürü İlaçlar Hakkında
Saklanan Gerçekler, 2006. (Hidden Truth About Cholesterol – Lowering Drugs.)
****Wiley B, Fuster V. Kardiyovasküler Hastalıkların
Engellenmesinde Polypill Kavramı, 2014.(The Concept of the Polypill in the
Prevention of Cardiovascular Disease. Ann Glob
Health. 2014 Ocak- Şubat;80(1):24-34.)
Not: Yukarıdaki metin okurları bilgilendirme amacıyla yazılmış olup,
herhangi bir hastalığı tedavi amacı içermemektedir. Okurların mutlaka
doktorlarının tavsiyelerine uymaları ve yalnızca doktorlarının reçete ettikleri
ilaçları kullanmaları önerilir.
No comments:
Post a Comment