http://yogunbakim.org.tr/ulusalkongre2020/program.html
https://e-kongre.tybd2020.org/
YOĞUN BAKIMLARIMIZDA KALİTEYİ ARTTIRMAK İÇİN TÜRKÇE HATIRLATICI KELİMELERİN KULLANILMASI
Mehmet
Eren Yüksel, Taha Dirim, Seval İzdeş, Ahmet Gökhan Akdağ, Şerife Bektaş
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi, Yoğun Bakım Bilim Dalı
GİRİŞ: Anımsatıcı
kısaltmaların kullanılmasının, rutin yapılması gereken işlemlerin unutulmadan kesintisiz
yapılmasını sağladığı bilinmektedir.1 Vincent, 2005 yılında yoğun bakımda yatan hastalarda günde bir kez
uygulandığında bakımın kalitesini arttıracak ilk kez FAST HUG (hızlı
kucaklama) (Feeding: Beslenme, Analgesia: Analjezi, Sedation: Sedasyon, Thromboembolic prophylaxis:
Tromboembolik profilaksi, Head-of-bed
elevation: Yatak başının yükseltilmesi, stress Ulcer prevention: stres ülserinin engellenmesi, Glucose control: glukoz kontrolü)
hatırlatıcısını kullanmanın öneminden bahsetmiştir2. Daha sonra Vincent
ve arkadaşları 2009 yılında yayınladıkları “Kritik hastalar FAST HUGS BID’e
(günde iki kez hızlı kucaklamaya) ihtiyaç duyarlar” başlıklı makaleleri ile
hatırlatıcı kısaltmalarını genişletmişlerdir (S BID: Spontaneous breathing trial: Spontan
solunumun denenmesi, Bowel regimen:
Bağırsak hareketleri, Indwelling catheter removal: kalıcı
kateterin çekilmesi, De-escalation
of antibiotics: antibiyotiklerin azaltılması).3
YÖNTEM: FAST HUGS BID kısaltmasının hatırlanması, hem
İngilizce olduğundan hem de indwelling ve deescalation gibi az bilinen
İngilizce kelimeler içerdiği için zor olmaktadır. Yoğun bakımda kaliteyi arttırmak
için kullanılması önerilen FAST HUGS BID hatırlatıcısı yerine “SEN BAK BU
YAŞar” Türkçe hatırlatıcısını oluşturarak yoğun
bakımda kolay hatırlanacak Türkçe hatırlatıcı kısaltmaların oluşturulmasına
öncülük etmeyi amaçladık.
BULGULAR: Bu
Türkçe hatırlatıcı kısaltmada S:
Sedasyon, E: Emboli profilaksisi, N: Nefes denemeleri, B: Bağırsak hareketleri, A: Antibiyotik ve diğer ilaçların
azaltılması, K: Kateterin
uzaklaştırılması, B: Başın
yükseltilmesi, U: Ülser
profilaksisi, Y: Yemek, A: Ağrı kontrolü ve Ş: Şeker kontrolünü hatırlatacaktır.
SONUÇ: İngilizce FAST HUGS BID kısaltması yerine, SEN BAK BU YAŞar
Türkçe kısaltmasının daha iyi hatırlanacağını ve yoğun bakımlarımızda kaliteyi
arttıracağını düşünüyoruz.
Anahtar
Kelimeler: FAST HUGS BID, kalite, kateter,
profilaksi, sedasyon, yoğun bakım
Kaynaklar:
1. Radović T, Manzey D.
The impact
of a mnemonic acronym on learning and performing a procedural task and its
resilience toward interruptions. Front Psychol. 2019;10:2522.
2. Vincent JL. Give your
patient a fast hug (at least) once a day. Crit Care Med. 2005;33:1225–9.
3 Vincent WR 3rd, Hatton KW. Critically ill patients need “FAST
HUGS BID” (an updated mnemonic). Crit Care Med. 2009;37:2326–7.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
İNTRAKRANİAL
HEMORAJİ NEDENİYLE DEKOMPRESYON CERRAHİSİ UYGULANAN HASTALARDA BEYİN ÖLÜMÜ
TANISINDA YASAL DÜZENLEMELER
Mehmet Eren Yüksel
Ankara Yıldırım Beyazıt
Üniversitesi Tıp Fakültesi, Yoğun Bakım Bilim Dalı
GİRİŞ: İntrakranial
hemoraji sonrası beyin sapının artan intrakranial basınç nedeniyle foramen
magnumdan herniye olması ve intrakranial dolaşıma katkıda bulunan arteriyel ve
venöz yapıların kompresyona sekonder oblitere olması nedeniyle görüntüleme
yöntemleri ile intrakraniyal dolaşımın olmadığı gösterilebilir. İntrakranial
dolaşımın olmadığı radyolojik olarak teyit edildikten sonra beyin ölümü tanısı
konulabilmektedir. Ancak, intrakranial hemoraji sonrası dekompresyon cerrahisi
uygulanan hastalarda kafatası kemiği parsiyel olarak uzaklaştırılırken intrakranial
basınç artışına da engel olunmaktadır. İntrakranial basınç artışının olması
durumunda ise beyin foramen magnumdan ziyade basıncın daha düşük olduğu cerrahi
olarak kaldırılan bölgeye doğru herniye olmaktadır. Bu nedenle, arteriyel ve
venöz yapılar foramen magnum hizasında kompresyona uğramadıklarından beyin
ölümünden şüphelenilse bile, radyolojik olarak intrakranial dolaşımın devam
ettiği görüldüğünden, resmi olarak beyin ölümünün ilanında tereddüt
edilmektedir.
YÖNTEM: Söz
konusu tereddütlerin giderilmesi için “Organ ve Doku Hizmetleri Yönetmeliği”
incelenmiştir. İlgili yönetmeliğin “Beyin Ölümü Tanısı” başlığı altında (Ek-1)
yer alan maddeler aşağıda belirtilmiştir: (6)
Beyin ölümü tanısı konan vakalarda; a)
Beyin ölümü tanısının konulduğu birinci nörolojik muayenedeki klinik tablonun;
yeni doğanda (2 aydan küçük) 48 saat, 2 ay-1 yaş arası 24 saat, 1 yaş ve
üzerindeki çocuklarda ve yetişkinlerde 12 saat ve anoksik beyin ölümlerinde 24
saat sonra yapılan ikinci nörolojik muayenede de değişmeden devam ettiği
gözlenmelidir. b) Klinik beyin ölümü tanısı almış vakalarda,
yeni doğan (2 aydan küçük) grubunda iki adet destekleyici test, 2 ay ve
üzerindeki diğer vakalarda ise hekimler kurulunun uygun göreceği bir
laboratuvar yöntemi ile beyin ölümü tanısı teyit edilir. c) Klinik olarak beyin ölümü tanısı konulan
vakalar için beyin dolaşımını değerlendiren bir destekleyici test yapılmış ve
yapılan bu test beyin ölümü ile uyumlu ise ikinci nörolojik muayene için
beklemeye gerek kalmaz.1
BULGULAR: Organ ve Doku
Hizmetleri Yönetmeliği’nin Beyin Ölümü Tanısı başlığının 6. maddesinin b
şıkkında yer alan “hekimler kurulunun uygun göreceği bir laboratuvar yöntemi
ile beyin ölümü tanısı teyit edilir.” ibaresi muğlak bir ifadedir. Laboratuvar
yöntemi ile kastedilenin bir kan testi mi olduğu yoksa radyolojik incelemelerin
de laboratuvar testi kapsamında mı değerlendirilmesi gerektiği
anlaşılamamaktadır. İntrakranial hemoraji nedeniyle dekompresyon cerrahisi
uygulanan hastalarda beyin ölümü tanısı koymaya yardımcı olabilecek
elektroensefalografi (EEG) gibi tetkiklerden bahsedilmemektedir.
SONUÇ: İntrakranial hemoraji nedeniyle dekompresyon
cerrahisi uygulanan hastalarda, intrakranial dolaşım beyin ölümü gerçekleşse
bile devam edebildiğinden, radyolojik olarak beyin ölümü tanısı konulmasında
zorluklar yaşanmaktadır. Bu zorlukların giderilebilmesi için yasal
düzenlemelere ihtiyaç vardır. Mevcut yönetmelikteki muğlak ifadeler detaylı ve
anlaşılır hale getirilmelidir. Güncel teknolojik gelişmelere uygun olarak beyin
ölümü tespitinde hangi incelemelerin kullanılması gerektiği (transkraniyal
Doppler sonografi, EEG, kateter serebral anjiyografi, bilgisayarlı tomografi
anjiyografi, manyetik rezonans spektroskopi gibi), herhangi bir tıbbi veya
hukuki tereddüt alanı bırakılmadan, ilgili yönetmelikte belirtilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Beyin ölümü, cerrahi, dekompresyon, intrakranial hemoraji, yönetmelik
Kaynak:
1. Organ ve doku nakli hizmetleri yönetmeliği. Beyin ölümü tanısı. Ek-1. Mevzuat bilgi sistemi. E-mevzuat. Resmî gazete tarihi: 01.02.2012. Resmî gazete sayısı: 28191
Link:https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.15860&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=organ%20veLink:https://www.saglik.gov.tr/TR,10528/organ-ve-doku-nakli-hizmetleri-yonetmeligi.html
No comments:
Post a Comment